مسجد شاه که با نامهای مسجد سلطانی، مسجد جامع عباسی و مسجد امام نیز شهرت دارد، مهمترین مسجد تاریخی اصفهان و یکی از مساجد میدان نقش جهان است که در طی دوران صفوی ساخته شد و از بناهای مهم معماری اسلامی ایران بهشمار میرود. این بنا شاهکاری جاویدان از معماری، کاشیکاری و نجاری در قرن یازدهم هجری است. مسجد شاه در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰ با شمارهٔ ثبت ۱۰۷ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیدهاست. این بنا همراه با میدان نقش جهان، به عنوان یکی از میراث جهانی یونسکو ثبت شدهاست.
این مسجد که در ضلع جنوبی میدان نقش جهان قرار دارد در سال ۱۰۲۰ هجری به فرمان شاه عباس یکم، در بیست و چهارمین سال سلطنت وی شروع شده و تزئینات و الحاقات آن در دوره جانشینان او به اتمام رسید. شاه عباس مسجد را برای شادی روح جدش، شاه طهماسب بنا نمود.
ویژگی های معماری
از مهمترین بناهای عصر صفویّه است که پیش تر به نامهای مسجد شاه، مسجد سلطانی جدید و جامع عبّاسی شهرت داشت.
این بنا نمایانگر اوج یک هزار سال مسجد سازی در ایران است .
بنای کنونی در ضلع جنوبی میدان نقش جهان واقع گردیده و از نظر ویژگیهای معماری، تزیینات غنیّ و آثار نفیس دیگر از برجستهترین آثار معماری ایران است.
تمام مسجد دارای تناسبی شاهانه بوده و بر شالودهای وسیع بنا گردیدهاست.
قوس نیم گنبد سردر خارجی در میدان ۲۷ متر بلندی دارد و بلندی منارهها در حدود ۴۲ متر است.
جلوخان، که خود تقریباً ساختمانی است، حالتی دعوتکننده دارد که جمعیّت بیرو ن را به پناه، امنیّت و تجدید قوا در مسجد فرا میخواند.
دو قابی که در دو طرف مدخل واقع شده طرح سجاده را دارد که نمازگزار بر آن نماز میخواند.
دیوارها در میان نقش گل و بوتههای باغ مانندشان گم میشوند، یا به باغهای واقعی و طبیعی باز میشوند. به خاطر تمرکز بار روی ستونها هشت گوش چشماندازهای وسیعی پدید میآید و فضای خالی به حداکثر میرسد.
نمازگزاران، وقتی که به نماز جماعت ایستادهاند یا به تنهایی در فضای ارتباطی پدید آمده شرکت جستهاند، یکدیگر را میبینند. آگاهی متقابل و عبادت مشترک هسته اصلی اسلام است و در اینجا ساختمان در خدمت دین درآمدهاست.
سنگاب های مسجد امام اصفهان
مسجد امام اصفهان دارای هفت سنگاب است که این سنگاب ها عبارتاند از:
سنگاب درب ورودی که از سنگ یشم ساخته شده
سنگاب چهلستون غربی که از سنگ یشم ساخته شده و دارای حفاظ است.
سنگاب چهلستون شرقی که از آهک ساخته شده
سنگاب گنبد غربی که از مرمر ساخته شده
سنگاب گنبد شرقی که از مرمر ساخته شده است
دو سنگاب دیگر نیز در بخش شرقی ورودی اصلی وجود دارد.
گنبد زیبای مسجد جامع عباسی
در واقع همین گنبد زیبا و منارههای بلند و پر از تزییناتش، سبب شهرت مسجد امام اصفهان به عنوان یکی از شاهکارهای دوران صفوی و معماری اسلامی ایرانی در جهان شده است. نمای گنبدهای شرقی و غربی آجری و ساده است. اما از داخل کاشیکاری شدهاند. در واقع رنگی بودن گنبد جنوبی، تاکیدی بر مکانیابی جهت قبله است. گنبد جنوبی مسجد امام اصفهان از بیرون 51 متر و از داخل 37 متر است. همچنین منارههایی به ارتفاع 48 متر در دو سوی آن به جلال و جبروت گنبد افزودهاند. منارههای مجاور سردر هم 42 متر هستند.
پوشش زیرین گنبد یا همان آهیانه سبویی است. در میان دو پوسته گنبد چوب بستهایی به عنوان محافظ و نگهدارنده تعبیه شده است. یکی از خصوصیات و ویژگیهای بارز این گنبد انعکاس صدا در زیر آن است، که به سبب دو پوسته بودن گنبد و فضای خالی 16 متری بین گنبدها اتفاق میافتد. در این صحن وسیع، منبری یکپارچه از سنگ مرمرین هم دیده میشود، که از شاهکارهای حجاری زمان خود است. داخل این صحن از کاشیکاریهای بسیار نفیس و زیبا پوشیده شده است.
- دسترسی به وسایل نقلیه
- تردد معلولین با ویلچر
- پارکینگ
- دستشویی
- اقامتگاه
- رستوران
- بوفه
- امانتداری
- پوشش شبکه
این مسجد در ضلع جنوبی میدان نقش جهان واقع شده است.
ندارد
جاذبه های مشابه: مسجد جامع یزد
سال ثبت ملی: 1310 به شماره 101 – جهانی:1358
سال ثبت جهانی: 1357ش
نام های پیشین: مسجد شاه،مسجد سلطانی جدید،جامع عباسی
تعداد طبقات: دو طبقه
دوره: صفوی
بانی: شاه عباس اول
سال ساخت: 15 صفر1020 تا حدود 1047ق-1611م
ابعاد بنا: 100 در 130 متر