آبشار شالورا در فاصله پنج کیلومتری جنوب شهر چرمهین اصفهان قرار گرفته است. این آبشار برخلاف اغلب آبشارهای ایران که به صورت جوی روان از روی سطح سرازیر می شوند به صورت چشمه پر آب و خروشان از دیواره مرتفع کوه با شیب منفی سرچشمه می گیرد و از این لحاظ منحصر به فرد است.
در اطراف آبشار تعداد زیادی آب چکان دیده می شود. آبشار شالورا در کوهی با همین نام از رشته کوههای رخ در زاگرس مرکزی واقع شده و ارتفاع کوه از سطح آبهای آزاد 2750 متر است. آبشار شالورا آبشاری دائمی است و میزان آبدهی آن در طول سال متفاوت است، در زمستان کاملا یخ می زند و قندیل های زیبا و قطور یخ به ارتفاع 70 متر تشکیل می شود.
با توجه به ارتفاع زیاد آبشار، آب هنگام ریزش با هوا مخلوط شده و در برخورد با قندیلها به صورت قطرات بارانی و شبنمی ریز به زمین پاشیده میشود.
این آبشار در میان مردم محلی به نامهای شاهلراسب، شاهلورا ,شالوران و شاه لولاک نیز معروف است.
آبشار شاه لولاک در دیرباز مکانی برای یک رسم دیرینه مردم محلی چرمهین بوده است. مردم محلی و مناطق اطراف براساس یک اعتقاد کهن پس از گذشت هفتاد روز از نوروز برای تجدید دیداری در اطراف حوض قدیمی گرد هم میآمدند. برای برگزاری این آیین هر ساله در روز شصت و نهم سال توسط دشتبان محل فراخوان جار زده میشد و زمان فرا رسیدن آیین به مردم اطلاع داده میشد. شروع مراسم از طلوع هفتادمین روز بعد از نوروز و پایان آن با شرکت خانمها در آئین دیدار از سنگی منحصربهفرد که نقشی خاص بر آن دیده میشد، انجام میگرفت. در گذشته این مراسم بین سه الی هفت روز به طول میانجامید.
در نزدیکی آبشار شالورا جاذبه تاریخی دیگر به نام غار چهل دختران وجود دارد که درون آن چشمه دايمی در جریان است. این غار مکانی مقدس در میان مردم محلی میباشد.
پل کله نام پلی در نزدیکی روستای پل کله در استان اصفهان است که بر روی رودخانه زاینده رود واقع شده و بین دو روستای نوگوران و مدیسه ارتباط بر قرار میکند.
این پل با 11 دهانه,طول 98 و عرض 6 متر جز آثار تاریخی محسوب می شود و قدمت آن به پیش از دوران صفویه بر میگردد.
در دوران صفویه شاه عباس صفوی اقدام به نوسازی راه ارتباطی بین شهرکرد و خوزستان کرده و در جهت سهولت حمل ونقل و هموار کردن راه قدیمی لنجان پل جدیدی در حاشیه شمالی زاینده رود ایجاد نمود.
در ابتدا پل را پل قلعه می نامیدند ولی به تدریج تحت تاثیر گویش مردم محلی به پل کله معروف شد.
پل کله در 23 شهریور 1382 با شماره 10238در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد.
کبوتر خانه ورنامخواست واقع در 35 کیلومتری مرکز اصفهان با عرض 22 و ارتفاع 16 متر یکی از مکانهای دیدنی شهرستان لنجان است.این مکان به لحاظ سازهای از نمای بیرونی به شکل استوانهای شیبدار به سمت داخل است که این ویژگی از لحاظ ایستایی و سازهای مقاومت برج را بیشتر میکند.
برج کبوتر خانه پیربکران مکانی با قدمت بیش از 300 سال در شهر پیربکران محله فرتخون واقع شده است.
در مسیر زرین شهر به باغ بهادران قلعه خشتی زیبایی به نام قلعه کافر وجود دارد که قدمت آن مربوط به اواخر دوره قاجار است.
قلعه چهار برج باغ بهادران ، بنای زیبایی است که بر فراز بلندی تپه در شهر باغبهادران از توابع شهرستان لنجان واقع شده است. قدمت این قلعه به اواخر صفوی و اوایل افشاریه برمی گردد و دارای چهار برج دیده بانی بزرگ و مدور گلی می باشد.از درون قلعه حاشیه زاینده رود، ارتفاعات اطراف و حتی پست ترین نقطه شهر قابل رویت است.
قلعه در سال 1378با شماره 26180در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
روستای قلعه ترکی در دهستان چم رود از توابع بخش باغبهادران است. در این منطقه قلعه کوچکی به نام قلعه ترکی بنا شده که در گذشته های دور ورودی روستا به حساب می آمده و نقش استراتژیکی را بر عهده داشته است
در فاصله 35 کیلومتری زرین شهر واقع در بخش باغبهادران,در روستای سعید آباد، زیارتگاهی با نام زیارتگاه قرآن قرار دارد. این مکان در واقع جایگاه قرآنی است که منسوب به خط مبارک حضرت علی (ع) میباشد.
این قرآن توسط شخصی به نام سید ابراهیم مقدس در حدود 200 سال پیش به این مکان آورده شده و وقف گردیده است. این قرآن تنها دارای دو جزء آخر بوده که به خط کوفی بر روی پوست آهو در59 صفحه نگاشته شده است.
ساحت فعلی زیارتگاه حدود 2000 متر و مساحت زیر بنای زیارتگاه که به صورت ساختمانی هشت ضلعی است به حدود 200 متر میرسد.
در داخل زیارتگاه قرآن مذکور در جایگاهی چوبین به ارتفاع 2 متر از کف قرار گرفته که زوار بعد از زیارت قرآن از زیر آن رد می شوند.
حاشیه زاینده رود در شهر زرین شهر یکی از مهمترین مناطق ییلاقی استان اصفهان است، پارک ساحلی زرین شهر با مساحت 200 هزار متر مربع در اطراف رودخانه و در قسمت جنوبی شهر ساخته شده است. دریاچه ی مصنوعی به وسعت 30 هزار متر مربع در پارک واقع شده که از آن برای پرورش ماهی و قایق رانی استفاده می شود.
باغ بهادران شهری از توابع شهرستان لنجان در استان اصفهان است.طبیعت زیبا و سرسبزی شهر و اعتدال آب و هوا که بواسطه قرار گرفتن شهر در حاشیه رودخانه زاینده رود پدید آمده است جلوه هایی از طبیعت زیبا در این شهر پدید آورده که هر ساله جمعیت قابل توجهی از مسافران را از شهرهای دیگر بویژه اصفهان به این منطقه می کشاند، خیابانها و کوچههای باریک و شیب دار از دیگر خصوصیات این شهر است.
روستای مورکان یا مهرگان جز حوزه استحفاظی دهستان چم رود بخش باغبهادران است. شمال آن تپه های ملک آباد و در جنوب آن رود خانه زاینده رود جاری می باشد .این روستا با آب و هوایی معتدل و واقع شدن در کنار کوه های بختیاری و زاگرس دارای باغها، بیشه زار ها و کشتزارها ی با صفا و زیبا همراه با گلها و شکوفه های معطر است.در ساحل آن ویلا های متعددی ساخته شده که مکانی برای اسکان و استراحت گردشگران به شمار می آید.
قدمت تاریخی مورکان متجاوز از دو هزار سال است.البته امروز به دلایل مختلف بسیاری از آثار باستانی این روستا از بین رفته اند اما آثار تاریخی بجای مانده عبارتند از چنار کهنسال واقع در مسجد جامع که قدمت بالای هزار سال دارد.
سنگ قبرهای قدیمی, قلعه های تاریخی (قلعه چهار برج و باغات ماسه دانی),آسیاب آبی تنوره ای , جوی سردار,دروازه ها و برج های قدیمی از جمله برج کبوتر خانه از دیگر آثار باستانی روستا هستند که همه این آثار کهن می تواند قدمت بالای دوهزار سال مورکان را اثبات کند.
در کنار رود خانه راینده رود زمین های کشاورزی روستا واقع شده و هر چه به طرف غرب زمین های زراعتی حرکت کنیم وسعت این تپه ها ی حاصل خیز که مخصوص کشاورزی هستند بیشتر می شود. از درختان این منطقه گردو,بادام,انگور ,زرد آلو ,هلو,گیلاس, به,سنجد,انجیر ,توت,آلو ,آلوچه , چنار و…و از محصولات کشاورزی برنج,گندم,جو و…را می تون نام برد.
قالی بافی، گلیم بافی,کرباسبافی و سبد بافی از صنایع دستی این منطقه است.
روستای کرچگان در دهستان چم رود بخش باغ بهادران واقع شده است. کرچگان منطقه ای کوهستانی است که به دلیل وجود جلگه ها و مزارع سرسبز مجاور زاینده رود بسیار زیبا است. علاوه بر زاینده رود و طبیعت زیبا کرچگان آثار تاریخی همچون قلعه افراسیاب و برج کبوتر خانه با قدمت 200 سال را در دل خود جای داده است.
به دلیل قرار گرفتن برخی از روستاهای دهستان چم رود در مسیر زاینده رود، شغل مردم این منطقه بهره برداری از قلمستان های منطقه، بهره برداری از محصول باغات و کشت برنج است. از صنایع دستی این منطقه می توان به قالیبافی اشاره کرد.
روستای برنجگان بر روی تپهای به شکل ذوزنقه قرار گرفته و پیرامون آن را کوههای مرتفع ,بیشه زارهای بکر و زیبا ورودخانه زاینده رود پوشانده است.برنجگان با بیشه زارهای دیدنی، درختان سر به فلک کشیده و باغات پر محصول همچون زردآلو، آلبالو، گیلاس، گردو و توت و… و نهرهای کوچکی که در لابه لای این باغات وجود دارد به یکی از بهترین محلها برای استراحت تبدیل شده است. شغل اکثر اهالی دامداری و کشاورزی است.
روستای خشوییه از توابع شهرستان لنجان در فاصلهی 80 کیلومتری جنوب غربی اصفهان قرار دارد. همجواری روستای خشوییه با زاینده رود چشم اندازهای زیبایی به وجود آورده است. از درختان روستا می توان به چنار,سپیدار ,گردو,گیلاس,آلبالو,بادام و گوجه سبز اشاره کرد.
معماری روستا لذت از طبیعت آن را دو چندان میکند.
روستاهای چم(چم آسمان,چم یوسفعلی, ,چم نور,چم علیشاه, چم حیدر,چم طاق,چم پیر و چم کهریز) یک مجموعه از روستاهای حاشیه رودخانه زاینده رود حوالی شهر سامان و باغبهادران هستند.
مردم این روستاها اکثرا به باغداری و پرورش گردو و بادام مشغول هستند.برنج کاری در این روستاها رواج دارد.
پارك ساحلی سرارود در محله سرارود مباركه و در حاشيه زاينده رود قرار دارد. این پارک به وسعت 20000 متر مربع در سال 1370 توسط شهرداری مبارکه احداث شد.
گشت و گذار در پارک ساحلی سرارود به همراه آسیاب قدیمی آبی (دولت آباد) و بیشه های باشکوه از ویژگیهای این پارک زیباست.
آسیاب با قدمت حدود صد سال و مساحت حدود چهارصد مترمربع در ورودی پارک ساحلی قرار دارد. از دو جوی آب که در ضلعهای شمالی و جنوبی آن قرار گرفته جهت به کار انداختن چرخهای آسیاب استفاده می شود.
آسیاب در تاریخ 1387/12/26به شماره ثبت 26182 در مجموعه آثار تاریخی ایران ثبت شده است.
نمازخانه، زمین والیبال و بسکتبال، زمین بازی کودکان، مسیر پیاده روی، سرویس های بهداشتی از امکانات پارک است.
قلعه نهچیر در 5 کیلومتری مرکز شهرستان مبارکه و در محله نهچیر واقع شده است. این قلعه در زمان فتحعلی شاه قاجار ساخته شده ,20 هزار متر مربع وسعت و بیش از 7000 متر مربع زیر بنا دارد.
سبک معماری قلعه برگرفته از آثار دوران زندیه و صفویه است. پلان آن به شکل مستطیلی است و برج هایی در اطراف خود دارد.
قلعه نهچیر در مرداد 1376 در مجموعه آثار تاریخی ایران ثبت شده است.
برج های کبوتر 10 قلو و 18 قلو در غرب شهرستان مبارکه در محله لنج زیبا شهر واقع شده است. این بنا مربوط به اواخر دوران قاجار است و از لحاظ سبک معماری کم نظیر است.
بنا در سال 1386 در فهرست ثبت آثار ملی ایران قرار گرفته است.
غارهای حسن آباد قلعه بزی در کوه حسن آباد قلعه بزی در شهرستان مبارکه واقع شده اند. رودخانه زاینده رود از مجاورت این کوه عبور می کند که همین امر باعث سرسبزی و خرمی روستاهای اطراف آن شده است.
این غارها جز غارهای طبیعی محسوب میشوند و قطر دهانه آن حدود 16 تا 18 متر است.
حمام نو با قدمتی که به دوران صفویه برمی گردد در مرکز شهر مبارکه واقع شده و به عنوان رستوران و نمایشگاه سنتی در حال استفاده است.
این حمام در سال 1386 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.