محوطه تاریخی هفت دغنان در نزدیکی روستای بهمبر، در 25 کیلومتری صومعه سرا، در غرب استان گیلان قرار دارد و بقایای شهری تاریخی را شامل می‌شود که قدمت آن به 1200 سال پیش بازمی‌گردد. از بقایای این شهر قدیمی که زمانی شهری آباد و پر رونق محسوب می‌شد، می‌توان به خانه، حمام، پل خشتی، بازار و مهم‌تر از همه، گور سید خروسه اشاره کرد.
این شهر زمانی محل حکومت امرای گسکر بوده و در محدوده آن قطعات سفال‌های ساده و لعابدار منقوش از دوره صفویه دیده می‌شود.
علاوه بر این, بخش‌هایی از بازار صفوی به همراه دکان‌های آهنگری و سکه‌‌‌های آن دوران در هفت دغنان کشف شده است.
اثر در تاریخ 11 شهریور 1382، با شماره ثبت 9942 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
تالاب سیاه درویشان که در ادامه تالاب انزلی قرار دارد ,جز زیباترین تالاب‌های خاورمیانه محسوب می‌شود.
رودهای ماسوله رودمان، قلعه رودمان، پسیخیان و چند رود دیگر آب این تالاب را تامین می‌کنند. در کل 40 رودخانه در استان گیلان جریان دارد و از میان آن‌ها 10 رودخانه در صومعه سرا جاری هستند که تمام آن‌ها از نقاط مرتفع شهرستان‌های فومن و ماسال چشمه می‌گیرند و پس از پشت سر گذاشتن چند روستا به سیاه درویشان می‌ریزند.
تالاب سیاه درویشان در فصل مهاجرت میزبان پرندگان مهاجری نظیر خوکای معمولی و پر سفید، فیلوش، کیلار و لک لک است.
از پوشش گیاهی این تالار هم می‌توان به گل نیلوفر یا لاله تالابی، نیزارها و درختان صنوبر در اطراف آن اشاره کرد.
منطقه تنیان در بخش میرزا کوچک گوراب زرمیخ، در 20 کیلومتری شهرستان صومعه سرا قرار دارد و منطقه‌ای خوش آب‌وهوا است که از سه طرف با کوهستان محصور می‌شود.
قرق محله، نارنج پره، لیلکه پشته، سیاه خانی، شانده، لاربسر و خون آبکش، تازه آباد، رشته پلنگان و گیل محله از روستاهای تنیان هستند که هرکدام زیبایی‌های منحصر به خود را دارند.
از دیدنی‌های تنیان می‌توان به تالاب تنیان، غار خونابکش، دشت پلنگان با درختان صنوبر وتوسکا، جنگل روستای سیاه کوه با درختان افرا، بقعه سید علی اصغر و علی اکبر تنیان (بقعه گرده‌کوه) در روستای سیاه‌خانی و امامزاده دوال کوه (دو عالم کوه) اشاره کرد.
رودخانه پلنگ ور از رشته‌کوه‌های تالش در ضلع جنوبی دهستان آلیان سرچشمه می‌گیرد و پس از سیراب کردن مزارع کشاورزی روستای سه سار، از ضلع شمالی روستا خارج می‌شود. روستای سه سار در فاصله 20 کیلومتری جنوب شرقی شهرستان صومعه سرا قرار دارد.
پارک جنگلی سیاه کوه در نزدیکی روستای سیاه کوه، در بخش گوراب زرمیخ از توابع صومعه سرا در استان گیلان قرار دارد و پوشیده از درختان افرا است.
پناهگاه حیات وحش سلکه با 360 هکتار وسعت، در بخش جنوبی تالاب انزلی قرار دارد و دارای دو بخش تالاب و مراتع است. این منطقه از شمال به تالاب، از جنوب به حاشیه‌ی مزارع روستاهای هندخاله و صوفیانده، از غرب به رودخانه‌ی هندخاله و از شرق به رودخانه‌ی ترابخاله محدود می‌شود.
انواع قو، غاز، مرغابی‌ها از جمله سرسبز، گیلار، خوتکا، سرحنایی و گونه‌های شکاری مثل سنقر تالابی، عقاب تالابی، در این پناهگاه زندگی می‌کنند.
پناهگاه حیات وحش سرخانکل که در محدوده‌ی تالاب بین‌المللی انزلی قرار دارد، در غرب پناهگاه حیات وحش سلکه واقع شده و از طرف شمال به کانال ماهروزه، از جنوب به روستاهای هندخاله و سیاه درویشان، از سمت شرق به رودخانه هندخاله و از طرف غرب به رودخانه‌ی تازه بکنده محدود می شود.
این منطقه پوشیده از آزولا، سه کوله خیز، لاله تالابی و نیزار است و گونه‌ی غالب گیاهی آن را نی و لوئی تشکیل می‌دهد.
پرندگان مهاجر نظیر قو، غاز، چنگر و انواع مرغابی‌ها، طاووسک، یلوه و کاکایی در این منطقه زمستان را سپری می‌کنند.
ماهی‌های بومی مانند سوف، هشترخان، کپور، سیم، شوک یا اردک ماهی و ماهی‌های مهاجر مثل ماهی سفید، سفید کولی و سی در این منطقه یافت می شوند.
تالاب نرگستان در روستای نرگستان واقع شده است.
نرگه به معنی محل شکار دسته‌جمعی و ستان به معنی جا و مکان است. در گذشته این روستا یکی از مناطق داد و ستد محلی بود و هر هفته بازار محلی مهمی در آن تشکیل می‌شد.
در کنار اهمیت زیست محیطی این روستا از دلایل دیگر مهم بودن نرگستان شکل‌گیری هسته اولیه‌‌ی نهضت جنگل در این روستا است.
نرگستان نزدیک‌ترین روستا به تالاب انزلی است. منطقه‌ی زیبای دوازده هکتاری نیز در حوالی آن قرار دارد.
تالاب سیاه کشیم از مناطق حفاظت شده استان گیلان به شمار می‌‌رود و در جنوب غربی تالاب انزلی و حومه صومعه سرا واقع شده است.
تالاب سیاه کشیم به‌دلیل داشتن تنوع گیاهی و جانوری جز مناطق ارزشمند زیست‌محیطی محسوب می‌شود و محل مناسبی برای تولید مثل پرستوهای دریایی است.
تالاب هندخاله در دهستان هندخاله از توابع تولمات ,15 کیلومتری رشت و در شمال شرقی صومعه‌سرا واقع شده است.
نام تالاب از دو کلمه هند به معنای بزرگ وخاله به معنی رودخانه گرفته شده است.
این تالاب در گذشته تنها راه ارتباطی با تالاب انزلی بوده است.
مناره بازار گسکر با قدمتی که به دوران سلجوقیان بازمی‌گردد، در شهرستان صومعه‌سرا، روستای مناره بازار قرار دارد. این مناره‌ی مخروطی شکل ابتدا 30 متر ارتفاع داشت که بخشی از آن به دلیل زلزله در سال 1369 فروریخت. قطر مناره در پایه 7 متر و در بخش فوقانی 2/35 متر است.
مناره در تاریخ 25 اسفند 1378، با شماره ثبت 2681 به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
پل خشتی گوراب تولم با 17 متر طول , 3 متر عرض و 1 دهانه جناغی در روستای گوراب تولم، از توابع صومعه سرا و بر روی رودخانه گازروبار احداث شده و قدمت آن به دوره قاجار بازمی‌گردد.
به دلیل شباهت شکل ظاهری پل به تخم مرغ، مردم محلی از آن با نام پل مرغانه پرد یاد می‌کنند.
پل به شماره 13640 در 15 آبان 1384، در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
پل گازروبار با قدمتی که به دوره صفوی بازمی‌گردد، در شهرستان صومعه‌سرا، بین راه صومعه‌سرا و بازار جمعه قرار دارد.
این پل یک چشمه اصلی در مرکز و چهار چشمه فرعی در دو طرف دارد و طاق‌های آن به شکل جناغی ساخته شده‌اند.
در فاصله 3 متری پل گازروبار نیز پلی جدید ساخته شده که محل عبور وسایل نقلیه است.
این اثر در تاریخ 12 آذر 1375، با شماره ثبت 1781 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
