مدرسه‌ تومانیان با قدمتی که به دوره قاجار می‌رسد، در تبریز واقع شده است.در سال 1895 میلادی، خانواده‌ی تومانیان، با هزینه‌ی خرید جهیزیه‌ی دختر ناکام خود، تامارا این مدرسه را در سه طبقه، زیرزمین، همکف و طبقه‌ی اول بنا کردند. مدیریت این بنای موقوفی را خلیفه‌گری ارامنه آذربایجان بر عهده دارد.

مدرسه‌ تومانیان در تاریخ 1 آذر  1378 به شماره‌ی 2519 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

مدرسه‌ طالبیه در بازار مسجد جامع تبریز، واقع شده است. دالان ورودی این مدرسه علمیه حدود 1.5 متر از کف بازار پایین‌تر است. عمارت شمالی مدرسه طالبیه در نیمه‌ی دوم قرن 11 هجری ساخته شده و بانی آن حاج طالب خان، پسر حاج اسحق تبریزی است. وی در تاریخ 1087 هجری قمری پس از اتمام ساخت عمارت طالبیه، طبق وقف‌نامه‌ای که 14 تن از علما آن را امضا کردند، این مکان را وقف کرد.

عمارت شرقی مدرسه طالبیه شامل کتابخانه و مدرسه‌ی جدید است که در سال 1327 توسط حاج محمد باقر خویی کلکته‌چی، از تاجران تبریز ساخته شد.

دو سنگ نبشته مرمری در بالای در بزرگ مدرسه، زیر طاق مقرنس قرار دارد که فرمان بخشش مالیات و عوارض شهری از طرف فتحعلی شاه قاجار روی آن حک شده است.

مدرسه ظهیریه توسط میرزا محمد ابراهیم ظهیرالدوله، وزیر آذربایجان در سال 1089 هجری قمری در زمان سلطنت شاه سلیمان صفوی بنا شد.

مدرسه‌ی اکبریه در دوران قاجار، به‌دست میرزا علی اکبر خان بنا شد. وی یکی از افراد سرشناس تبریز، مترجم و دبیر کنسولگری روس‌ بود.

این مدرسه در حال حاضر به خوبی مرمت شده است. مدرسه‌ی اکبریه در 6 شهریور 1380 با شماره‌ی 4194 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

مدرسه‌ حسن پادشاه از قدیمی‌ترین مدرسه‌های شهر تبریز به ‌شمار می‌رود و مسجدی به همین نام نیز کنار آن وجود دارد. این مدرسه تنها مجموعه‌ی تاریخی به‌جامانده از دوران آق قویونلوها (اجداد شاه اسماعیل اول) محسوب می‌شود .زلزله‌های ویرانگر تبریز و گذر زمان جز یک مدرسه و مسجد، چیزی از این مجموعه باقی نگذاشته‌اند.

مدرسه‌ حاج صفرعلی در بازار تبریز، واقع شده است.در دوران قاجار و روزگار نایب السلطنه عباس میرزا، تاجری نیکوکار به نام حاج صفرعلی خویی، از بازرگانان سرشناس، این مدرسه علمیه را بنا کرد. وی در ضلع شمالی این مدرسه، مسجدی را نیز به همین نام ساخت.

این مدرسه در 28 شهریور 1386 به شماره‌ی 19581 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

مدرسه تومانیان:تبریز، خیابان شریعتی، کوچه بارون آواک

مدرسه طالبیه:تبریز، بازار مسجد جامع

مدرسه ظهیریه:تبریز، خیابان ثقه الاسلام

مدرسه اکبریه:تبریز، میدان صاحب الامر

مدرسه حسن پادشاه:تبریز، بازار دوه چی، میدان صاحب الامر

مدرسه حاج صفرعلی:تبریز، یمنی دوز بازار، روبروی سرای شاهزاده

فیلم معرفی مدرسه های تاریخی تبریز

آدرس مدرسه های تاریخی تبریز

گالری عکس مدرسه های تاریخی تبریز