مشرف (شرف) الدین مصلح شیرازی معروف به سعدی شیرازی، شاعر و نویسنده ایرانی قرن هفتم هجری قمری بوده است. در برخی مراجع تاریخ تولد سعدی سال 585 هجری قمری و در برخی دیگر 606 آورده شده است. سال وفات سعدی را نیز در بیشتر مراجع 691 هجری قمری ذکر کرده‌اند.
برای اولین بار در قرن هفتم توسط خواجه شمس الدین محمد صاحب‌دیوانی وزیر معروف آباقاخان، مقبره‌ای بر فراز قبر سعدی ساخته شد.
در سال 998 به حکم یعقوب ذوالقدر، حکمران فارس، خانقاه شیخ تخریب شد و اثری از آن باقی نماند تا در سال 1187 هجری قمری به دستور کریم خان زند، عمارتی ملوکانه از گچ و آجر بر فراز مزار شیخ بنا شد که شامل دو طبقه بود.
در دوره قاجار, بنا توسط فتحعلی خان صاحب دیوان مرمت شد و چند سال بعد نیز حبیب الله قوام الملک خان دستور تعمیر و ترمیم قسمتی از بنا را صادر کرد.
بنایی که در زمان کریم خان ساخته شده بود تا سال 1327 هجری شمسی برپا بود.
در سال 1329 بنای کنونی به جای ساختمان قدیمی توسط علی اصغر حمکت و انجمن آثار ملی ایران،ساخته شد.این بنا با اقتباس از کاخ چهلستون و تلفیقی از معماری قدیم و جدید ایرانی ساخته شد. ورودی آرامگاه توسط آندره گدار فرانسوی طراحی شده است.
سنگ قبر سعدی در مرکز عمارتی هشت ضلعی قرار دارد و سقف آن با کاشی‌های فیروزه‌ای رنگ تزیین شده است. در هفت ضلع ساختمان، هفت کتیبه قرار دارد که روی آن‌ها قسمت‌هایی از گلستان و بوستان، قصاید، بدایع و طیبات شیخ به خط ابراهیم بوذری نوشته شده است.
حوض ماهی در سمت چپ آرامگاه قرار دارد.کاشیکاری‌های داخل حوض که به سبک عمده سلجوقی است، در سال 1372 توسط استاد کاشیکار تیرانداز طراحی و توسط میراث فرهنگی اجرا شد. بر فراز حوض ماهی یک نورگیر به شکل هشت ضلعی و دو نورگیر چهار ضلعی نیز در طرفین آن قرار دارند.
زیرزمین سعدیه امروزه به چایخانه سنتی تبدیل شده است و دو ساختمان آجری در کنار حوض ماهی وجود دارد که یکی دفتر و دیگری کتابخانه عمومی سعدیه است.
ساعات بازدید آرامگاه سعدی از 8 صبح تا 19:30 است.
شیراز، انتهای خیابان بوستان، کنار باغ دلگشا
071-37302300
